آسیب‌شناسی صنعت بیمه در کمیسیون رقابت اتاق ایران

نشست تخصصی کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران با محوریت بررسی وضعیت صنعت بیمه کشور برگزار شد.

کمیسیون رقابت، سلامت اداری و خصوصی‌سازی اتاق ایران در حال تهیه گزارشی برای تشریح وضعیت موجود صنعت بیمه کشور، آسیب‌شناسی این صنعت و پیشنهادهایی برای وضعیت مطلوب است. در این راستا سلسله جلساتی تخصصی را باهدف ارائه گزارش‌های مختلف و نتیجه‌گیری نهایی از گزارش‌ها برگزار می‌کند.

به گفته فرشید شکرخدایی، نایب‌رئیس کمیسیون و رییس کارگروه رقابت، گزارش کمیسیون در چندماهه آینده نهایی می‌شود و درنهایت به‌عنوان نظر رسمی اتاق در مورد وضعیت صنعت بیمه به دولت ارائه می‌شود.

رئیس کمیسیون رقابت، سلامت اداری و خصوصی‌سازی اتاق ایران با تأکید بر اهمیت نقش بیمه‌ها در توسعه اقتصاد کشور گفت: صنعت بیمه از مهم‌ترین زمینه‌های توسعه کشور است اما هنوز آن‌طور که باید به این صنعت اهمیت داده نمی‌شود. به آگاهی و فرهنگ‌سازی هر چه بیشتر در این زمینه نیاز داریم.

حسن فروزان‌فرد افزود: بیمه می‌تواند جایگزین بسیاری از مجوزها شود و رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری هم برای اینکه به‌سرعت پیش بروند به حضور جدی و حرفه‌ای صنعت بیمه احتیاج دارند.

به گفته فروزان‌فرد به ازای ایجاد هر روند اخذ مجوز جدید، فساد اداری افزایش می‌یابد و باید به سمتی برویم که این مجوزها کمتر شوند. صنعت بیمه این قابلیت را دارد که وضعیت را بهبود ببخشد.

رئیس کمیسیون رقابت، سلامت اداری و خصوصی‌سازی اتاق ایران افزود: موضوع تنها یک صنعت نیست؛ بلکه پشتیبانی از مفاهیمی مانند رقابت و خصوصی‌سازی است. پوشش‌های بیمه‌ای فرق میان تولیدکننده واقعی و بقیه را مشخص می‌کنند.

به گفته فروزان‌فرد در کشورهای دیگر بیمه‌ها در حوزه‌های مختلف نقش‌هایی را گرفته‌اند؛ به‌عنوان نمونه بیمه‌ها بزرگ‌ترین نقش را در حوزه راهنمایی و رانندگی و استفاده بهینه و حرفه‌ای از وسایل نقلیه دارند. آن‌ها هستند که مفهوم قانون‌مداری را به عدد تبدیل می‌کنند.

در ابتدای این نشست گزارشی از تغییرات شاخص‌های بهره‌وری پس از خصوصی‌سازی در صنعت بیمه توسط مرکز مدیریت بهره‌وری ایران ارائه شد.

بر اساس این گزارش رشد شاخص های بهره‌وری در صنعت بیمه در مقایسه برنامه‌های توسعه کشور بسیار اندک و در برخی موارد با کاهش روبرو شده است. شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی به دلیل داشتن قدرت بیشتر، سهم بازار بزرگ‌تری در اختیاردارند. لذا اثربخشی و ایجاد ارزش‌افزوده بالاتری نسبت به شرکت‌های خصوصی دارند اما در موضوع کارایی برعکس است و شرکت‌های خصوصی که عموماً شرکت‌های کوچک‌تری هستند اثربخشی پائین تری دارند. همین امر سبب شد این شرکت‌ها جهت تداوم فعالیت خود بر روی هزینه‌های ورودی خود کنترل شدیدتری داشته باشند، بنابراین کارایی نیروی انسانی بالاتری نسبت به شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی دارند.

سپس نتیجه طرح تحقیقاتی در مورد فضای کسب‌وکار بیمه در کشور ارائه شد.

طبق این تحقیق که توسط مرکز تحقیقات رقابت کسب‌وکار ارائه شد، بازار گروه بیمه در کشور طی سال‌های 91 تا 95 غیررقابتی بوده و 70 درصد سهم بیمه‌ای کشور در انحصار چهار شرکت بزرگ بیمه‌ای بوده است همچنین میزان تمرکز در گروه بیمه طی سال‌های مذکور رو به کاهش بوده است هرچند باید گفت که صنعت بیمه در مقایسه با صنایع سیمان، بانک و سرمایه‌گذاری تمرکز بیشتر و در مقایسه با گروه خودرو میزان تمرکز کمتر بوده است.

همچنین طبق نتایج تحقیق مرکز تحقیقات رقابت کسب‌وکار علی‌رغم اینکه بیش از 70 درصد سهم بازار در اختیار چهار شرکت بیمه‌ای است اما این شرکت‌ها دارای حاشیه سود پایینی هستند.

در این نشست کارشناسانی از 25 شرکت بیمه‌ای حضورداشته و نظرات خود را در خصوص وضعیت رقابت‌پذیری صنعت بیمه بیان کردند.